Toen Sony de LinkBuds aankondigde hadden we meteen een idee dat dit zomaar een gat in de markt kon zijn; in-ears met een open karakter waardoor deze je niet afsluiten van de omgeving. Hiermee zou je een meer open, ruimtelijke audio-ervaring kunnen realiseren en daarnaast je meer bewust kunnen blijven van je omgeving.
We bespraken een flinke tijd geleden alweer de Samsung Galaxy Live Buds. Voor het concept van deze TWS in-ears was voor een boon-vormig concept gekozen. Dit werkte voor de meeste mensen niet helemaal zoals bedoeld, maar juist doordat de earbud niet goed aansloot had je daarmee ook het onbedoelde ‘open’ effect, en uw reviewer heeft deze set juist om deze reden dan ook vrij vaak aangeraden aan verschillende mensen. We hoopten dan ook dat een fabrikant zich zou wagen aan een in-ear met een open idee als alternatief voor de gesloten in-ears waar tot nu toe altijd voor gekozen is. Sony bijt dus het spits af met de LinkBuds.
Sleutelpunten
- Open ringdriver-ontwerp
- Bediening via botgeleiding
- IPX4 (Geen schade bij besproeiing onder iedere hoek voor 10 minuten)
- Adaptieve volume controle (volume past zich aan aan omgevingsgeluid)
- Speak-to-chat (muziek wordt automatisch stilgezet als je begint met spreken en gaat verder wanneer je niet meer spreekt)
- Batterijduur 5,5 uur, 12 uur extra via laadcase
- Dimensies oplaadcase: 41,4 x 48,5 x 30,9 mm (oplaadcase)
- Gewicht: 4,1 g x2 (earbuds), 34 g (oplaadcase)
Uitpakken
De Sony LinkBuds worden geleverd met een USB-C-kabel van ongeveer 18 cm en vijf maten aan oorhaken. De USB-kabel kan tevens gebruikt worden voor data-overdracht en dus niet, zoals we steeds vaker zien, alleen voor opladen. Vijf verschillende maten oorhaken betekent dat het onwaarschijnlijk is dat je niet de juiste maat zal aantreffen. Al blijft het altijd even passen en meten.
Sony draagt zijn steentje bij als het om milieubewustzijn gaat. Al enige tijd brengt het producten uit in een milieuvriendelijke verpakking, zo ook in het geval van de LinkBuds. Het Japanse merk bewijst hiermee dat je ook langs deze norm nog steeds tot een premium uitpak-ervaring kan komen. De LinkBuds zijn vrij compact verpakt in een vrij slimme verpakking van ongeveer 8,8 x 6,3 x 5,4 cm (b x l x h)
Als je het echt mileuvriendelijk wil doen zou je eigenlijk ook de witte omwikkeling waarop de LinkBuds afgebeeld staan moeten weglaten of daar wat voor moeten verzinnen, aangezien het proces om dat te creëren hoogstwaarschijnlijk minder milieuvriendelijk is. Maar goed, we kunnen de ambitie en de boodschap erachter waarderen.
Ontwerp
Earbuds
Tsja, gezien het geheel nieuwe concept lijkt het duidelijk dat de LinkBuds een heel ander uiterlijk hebben meegekregen dan wat we gewend zijn van in-ears. In plaats van een eargel die je in je oorkanaal duwt, is er een 12 mm ring-driver toegepast die je een beetje zoals de ouderwetse jaren ’90/begin ’00s-earbuds onderin je oren hangt. We zijn positief over het uiterlijk. Eigenzinnig, maar toch niets dat ontzettend uitsteekt. Net als bij de verpakking, koos Sony ook voor het gebruikte plastic waaruit de earbuds grotendeels vervaardigd zijn voor milieubewustzijn. Er is kennelijk gekozen voor ABS-plastic dat gerecycled is uit automaterialen. Het materiaal voelt ietswat grof aan, wat positief werkt voor de grip die je erop hebt.
De gemaakte keuzes resulteren in een stevig aanvoelende headset die bovendien IPX4 gecertificeerd is voor spatwaterdichtheid.
Controls
Het bijzondere aan de controls van de LinkBuds is dat er gebruik gemaakt wordt van bot-geleiding. Dit werkt eigenlijk feilloos. Nadeel is echter dat de controls beperkt zijn. Als je beiden earbuds instelt voor het afspelen van je content, kun je afspelen, pauzeren, skippen naar een volgend nummer aan één oor en aan het ander oor de volumecontrols hebben. Wil je ook kunnen terugskippen, dan zul je een van de earbuds moeten instellen voor de functies terug- en vooruitskippen. Dus dan hebben we een dubbele functie voor het terugskippen aan beiden oren als we de volumecontrols opgeven, of volume-controls aan het ene oor en terug-/vooruitskippen aan het andere oor (waarbij je afspelen/pauzeren dus opoffert).
En dan hebben we niet eens de opties rond de digitale assistent of Spotify-Tap-ondersteuning genoemd. Als deze twee functies belangrijk voor je zijn, zou je al je reguliere afspeelopties moeten opgeven.
Case
De case is uit hetzelfde plastic materiaal opgetrokken als dat de earbuds voor een groot deel zijn. De case voelt in principe wel stevig aan en het feit dat het formaat kleingehouden ( 41,4 x 48,5 x 30,9 mm) is kunnen we ook positief over zijn. Sony heeft echter wat interessante keuzes gemaakt voor het ontwerp. In plaats van een veer die de case open houdt en een magnetische sluiting die we eigenlijk bijna altijd aantreffen, is gekozen voor een knop-mechanisme met een veer. De veer is vrij zwak wat ervoor zorgt dat de sluitklep niet makkelijk open blijft staan en als het ware ‘rondwappert’, wat de case onnodig een goedkope ervaring meegeeft.
Wanneer je op de knop drukt om de case te openen, moet je de case ook nog eens op een manier vasthouden waarmee je de klep niet dichthoudt. De meesten zullen in eerste instantie proberen de case met de duim of wijsvinger te openen terwijl de wijsvinger of duim aan de achterzijde gehouden wordt. Probleem is dat je op deze manier de klep dicht houdt:
Connectie
Pairen was geen probleem met de LinkBuds. De set ondersteunt Google’s Fast Pair en bij het openen van de case zag ons testtoestel de set meteen. Ook het pairen met onze PC ging vrijwel feilloos.
De Sony LinkBuds missen multi-point connectie. Wel hebben ze de next-best-thing, namelijk dat je de connectie kan overnemen met een ander apparaat. Je hoeft dus niet eerst de connectie handmatig te verbreken met een eerste apparaat.
Qua bereik zijn de LinkBuds misschien net iets beter dan gemiddeld. Op onze testlocatie (met een combinatie van muren en storende apparatuur als obstakels voor het signaal) kunnen we net wat verder weglopen dan de gemiddelde draadloze koptelefoon die we testten.
Note: Inmiddels is de multipointconnectie feature beschikbaar gekomen via een update
Batterijduur
De opgegeven batterijduur gaat over 5,5 uur uit de Linkbuds en een extra 12 uur uit de case. Niet perse slecht of een enorm beperkende factor voor de meeste gebruikers. Maar het zijn geen cijfers om over naar huis te schrijven. Tijdens onze praktijktests kwam de batterijduur wel redelijk overheen met deze cijfers, misschien iets langer (luistervolume op ongeveer 40%, geen DSEE ingeschakeld), maar niet veel. Ben je iemand die graag een hele dag in-ears in heeft en soms wel eens kan vergeten om je earbuds op te laden, is dit wel iets om rekening mee te houden.
Draagervaring
Comfort
De Linkbuds zitten wanneer je de juiste maat hebt, voor uw reviewer vrij comfortabel. Het gewicht is met 4,1 g per earbud redelijk beperkt gebleven. Het is niet zo dat we vergeten dat we ze in hebben, maar uren met de LinkBuds rondlopen was geen enkel probleem. We hadden in het begin onze twijfels bij de gekozen oorhaken en toen we voor het eerst dachten de juiste fit te hebben, viel één van de earbuds nog steeds uit. We moesten daarvoor dus wennen aan een oorhaak van een maat groter die in eerste instantie niet comfortabel leek. Echter, na een gewenningsperiode zat ook deze earbud goed en comfortabel naar de ervaring van uw reviewer. Oren en voorkeuren blijven echter uniek en persoonlijk en we hebben wisselende ervaringen gehoord van mensen die de LinkBuds geprobeerd hebben.
Hoe dan ook heeft Sony met de LinkBuds een werkend alternatief voor mensen die niet graag eartips in hun oorkanalen duwen.
Open, dus omgevingsgeluid hoorbaar?
Een van de voordelen van een open design zou moeten zijn dat je de omgeving beter hoort. We kunnen bevestigen dat met de LinkBuds de omgeving inderdaad beter hoorbaar blijft. Echter, wanneer je iets afspeelt en dit met een redelijk volume doet, blijft het natuurlijk een gegeven dat je een geluidsbron dicht bij je oorkanaal hebt, wat omgevingsgeluid blokkeert. Daarnaast is het zo dat de ring-driver ook deels je oorkanaal afsluit. We zouden hiermee dus niet zeggen dat het opeens een stuk veiliger is om de LinkBuds te gebruiken terwijl je aan het verkeer deelneemt. Zonder discussie hoor je veel meer dan met een in-ear met traditionele eargels, maar je hoort nog steeds niet zo goed als wanneer je niets in hebt.
Sony Headphones App, features
De veel te algemeen genaamde app ‘Headphones’ (wellicht geen probleem voor reguliere gebruikers, maar uw reviewer heeft op het moment van spreken apps van 9 merken waarvan er vier niet direct vertonen welk merk ze vertegenwoordigen) biedt de mogelijkheid de LinkBuds enigszins de customizen. Denk aan de bediening, equalizer, 360 audio-gerelateerde zaken, DSEE (verbeteren van lage kwaliteit audio) en het configureren van Spotify Tap.
Equalizer
Een equalizer zien we altijd graag terug in een app. De equalizer die Sony toepast biedt standaard profielen die je kan aanpassen, plus de ruimte voor twee custom profielen. Daarnaast kun je per profiel de ‘clearbass’ variëren waarmee middels de benadrukking van specifieke tonen in het laag een profiel wat meer ‘oomph’ kan krijgen zonder dat je de verhoudingen perse hoeft te veranderen.
Adaptive audio
Ook de adaptieve audio, waarbij de volume zich automatisch aanpast aan de omgeving kan geconfigureerd worden. Deze feature werkt op zich best aardig. De mate waarin het volume verhoogd wordt is niet al te hoog en verloopt geleidelijk, dus het is niet zo dat je opeens stampende muziek in je oren krijgt. Is de storende bron voorbij, gaat het volume ook weer geleidelijk naar beneden.
Chat to speak
‘Chat to speak’ is een feature die gaat over dat volume automatisch teruggedraaid wordt wanneer je spreekt. Klinkt handig, maar het wordt uiteraard ook geactiveerd wanneer je bijvoorbeeld meezingt met de muziek die je afspeelt. We hebben geprobeerd of het ook reageert op sprekende mensen in de omgeving, maar dit lijkt mee te vallen. De gevoeligheid valt sowieso terug te schalen en op deze manier kun je het waarschijnlijk prima configureren voor jouw specifieke omgeving. De LinkBuds ondersteunen echter ook het automatisch stoppen van muziek wanneer je een earbud uitneemt. Dit vinden we eigenlijk praktischer, omdat de ‘chat to speak’-functie ervoor zorgt dat pas na 15 seconden weer de in-ears weer beginnen met het afspelen van je content omdat uiteraard afgewacht moet worden of de conversatie over is of niet.
Overig
We vinden verder een sectie met tips omtrent de bediening van je audioapparaat en een log waarbij we het gebruik van geregistreerde apparaten zien. Meer onzinnig vinden we de badge sectie. Dit is een sectie waarbij je ‘badges’ krijgt, wat zich een beetje laat vergelijken met ‘achievements’ in games. Je krijgt dan een badge voor zaken als dagelijks gebruik of het instellen van bepaalde configs.
Een feature die we graag hadden teruggezien maar missen was iets waarbij per oor het gehoor afgemeten wordt, zodat toonweergave per oor aangepast kan worden. We hebben dit gezien bij twee andere merken en hoopten dat een merk als Sony mede de voortrekkersrol zou innemen om deze veelgevraagde feature aan te bieden. Een steeds grotere groep in-ear gebruikers heeft hier immers behoefte aan.
Geluid
Waar we in het ring-gedeelte de 12 mm driver vinden, zit de tech die alles regelt in het gebolde gedeelte. Sony gebruikt dezelfde geïntegreerde V1 processor die we ook in de WF-1000XM4 vinden. Hierlangs wordt de DAC en versterking vormgegeven, net als de verbetering van gecomprimeerde audiofiles met Sony’s DSEE.
We hebben het duidelijk over een heel ander concept in-ear dan waar we normaal mee te maken hebben, dus we waren vooraf erg benieuwd naar de algemene ervaring. Het open concept, waar we het eerder al over hadden omtrent de algemene gebruikservaring, is natuurlijk gericht op het creëren van een heel andere geluidservaring.
Bass; anders, minder, genoeg
Doordat de audio niet afgesloten is en niet regelrecht in je oren gedreven wordt, merk je meteen dat de lage frequenties minder nadrukkelijk aanwezig zijn. Ze hebben minder ‘punch’. Dit wil echter niet zeggen dat de weergave van het laag beperkt is. Het is ánders. Je hebt er misschien even voor nodig wanneer je voorheen vooral naar reguliere in-ears luistert, maar tijdens het afspelen van onze testbestanden merkten we dat de lage tonen wel degelijk door komen in de zin van dat de bedoelde separatie van tonen in dat segment van het bereik gewoon hoorbaar is. Nogmaals, pompende bas hoef je niet te verwachten. Maar genoeg om te voldoen aan een degelijke balans van tonen over het hele bereik, dat wel.
De mids en highs klinken eigenlijk zoals je wil van een gebalanceerd signatuur. Ze steken niet uit, maar worden over het hele bereik, goed weergegeven. Het open ontwerp werkt zeer goed voor dit gebalanceerde signatuur. Je merkt dat het de mogelijk biedt voor een meer ruimtelijke ervaring.
Muziektest
Wanneer we wat content luisteren merken we dat de LinkBuds vooral tot hun recht komen bij het weergeven van genres waar een neutrale weergave meer van belang is. Denk aan klassieke muziek of jazz. Ook bij de weergave van live muziek doen de LinkBuds het goed. We merken een degelijke separatie van elementen op die op een natuurlijke manier weergegeven worden en qua details missen we weinig.
Bij het afspelen van algemene popmuziek, waarbij uw reviewer graag teruggrijpt op de subgenres New Jack Swing en New Wave zullen veel mensen die niet perse van een neutrale weergave houden, misschien wat dynamiek missen. Gelukkig biedt de app de mogelijkheid specifieke bas-tonen te benadrukken zonder het volledige laag omhoog te schroeven met de ‘clear bass’-functie waarmee dit grotendeels al gecorrigeerd wordt. Al kun je natuurlijk ook gewoon een meer dynamische EQ-setting configureren.
Het open ontwerp komt echter ook met een zwakte. Wanneer we weer praten over jazz en klassieke muziek merken we dat meer delicate secties, denk aan een rustig blok met een gitaar of piano, kunnen wegvallen tegen omgevingsgeluid.
Microfoon
Sony past in de LinkBuds iets toe dat ze ‘Clear Call with AI’ noemen; een construct dat externe ruis zou moeten wegfilteren. Al met al hebben we zeer positieve ervaringen gehad met de LinkBuds. Stemgeluid komt helder over en zonder problemen moet het mogelijk zijn langere gesprekken te voeren. Tijdens de test met de airco op de achtergrond wordt deze goed weg gefilterd, en ook de kantoorgeluiden vormen weinig problemen:
Conclusie
Met LinkBuds brengt Sony een open design voor earbuds dat wat ons betreft prima werkt. Er is gekozen voor een lekker gebalanceerd audiosignatuur waarbij het detail in stand blijft. Ook de microfoon presteert erg goed. Wellicht dat het standaard signatuur voor sommigen niet genoeg dynamiek heeft. De equalizer-opties in de Headphones-app bieden echter voldoende opties om hier wat aan te doen. De LinkBuds hebben verder een onderscheidend uiterlijk terwijl het comfort ook goed voor elkaar is.
Het open design komt ook met nadelen. Active noise cancellation is onmogelijk en meer genuanceerde, minder luide, stukken muziek kunnen makkelijker overstemd worden door omgevingsgeluid.
Een ander nadeel aan de LinkBuds is het ontbreken van multipoint connectie. Dat je kan force-connecten (verbinding over laten nemen door een apparaat zonder dat de earbuds eerst ontkoppeld dienen te worden van het eerste apparaat) verzacht de pijn enigszins, maar in deze prijsklasse willen we gewoon multipoint-connectie. Zeker aangezien het open design en de goede microfoon de LinkBuds extra geschikt maken om langere tijd in te houden, bijvoorbeeld tijdens werk of studeren. In dit opzicht is ook de matige batterijduur en accucapaciteit van de case een tegenvaller, hoewel voor de meeste gebruikers dit geen drempel zal vormen.
Hoe dan ook, de goede audiokwaliteit en microfoon is het argument dat overheerst voor ons rond de Sony LinkBuds. Daarnaast kunnen we de pogingen tot het creëren van een meer milieubewuste presentatie via de verpakking en het materiaalgebruik voor de bouw, erg waarderen. Verder moeten we Sony complimenteren met het stukje innovatie dat met de LinkBuds gebracht wordt. Niet alleen het gegeven dat dit gelukt is, maar ook de durf om een nieuwe concept te brengen. Niet iedereen zal open staan voor een alternatieve aanpak en of mensen bekend zijn/worden met een open in-ear als bestaand alternatief is de vraag. Veel producten die het eigenlijk niet verdienen zijn gesneuveld doordat mensen niet bekend waren met het bestaan ervan. We hopen dat de Sony LinkBuds niet op termijn in dit rijtje geplaatst kan worden.
Edit: Met de toevoeging van de multipointconnectie-optie is de score verhoogd van zilver naar goud