De Sony MDR-XB950N1 is een bluetooth over-ear koptelefoon met gesloten klankkast die ook bedraad gebruikt kan worden. De aanduiding ‘XB’ verwijst naar Sony’s ‘Extra Bass’-trademark, wat logischerwijs wil zeggen dat er een flinke nadruk op de basweergave moet liggen.
Verpakking
De MDR-XB950N1 wordt geleverd met een van binnen zacht afgewerkt draagtasje en een 1,2 m lange jackkabel die aan de ene kant gehaakt (‘L-vormig’) van vorm is en aan de andere kant recht. Ook wordt er een micro-USB-kabeltje meegeleverd voor het opladen.
Specificaties
De opgegeven specificaties:
- Gesloten klankkast
- Volumecontrole
- Active Noise Cancellation (uitschakelbaar)
- Basse Effect (uitschakelbaar)
- Draadloze verbinding: NFC, bluetooth 4.1
- AptX, AAC decodering
- Kabels: 3,5 mm jack, afneembaar, kabellengte 120 cm, opladen middels micro-USB
- Driver: 40 mm
- Frequentierespons: 20 Hz – 20.000 Hz
- Batterijduur: tot 22 uur (met noise canceling aan)
- Oplaadtijd: 7 uur
- Gewicht: 290 gram
Ontwerp
De XB950N1 is eigenzinnig doch sober vormgegeven qua design en het matte plastic voert de boventoon. De hoofdband betreft een combinatie van aluminium en plastic en de scharnieren lijken eveneens volledig van plastic vervaardigd te zijn. Het is een beetje twijfelachtig wat er gezegd moet worden over de bouwkwaliteit. In de regel wil je liever metalen scharnieren hebben en een volledig metalen constructie van de hoofdband. Echter, moet ook gezegd worden dat ondanks het gebruik van vooral plastic, de constructie stevig genoeg lijkt te zijn. Er zijn tijdens het dragen geen vreemde kraakjes or rammeltjes te horen. Verder kan voorgesteld worden dat de keus voor plastic bijdraagt aan een lager gewicht en het aanhouden van een eenduidig design.
De oorkussens zijn flink van formaat, wat voor een comfortabele ervaring zorgt. Het flinke formaat komt ook met een nadeel, namelijk dat de oorschelpen redelijk uitsteken en daarnaast dat na een paar uur gebruik je oren flink warm zullen zijn. De uitsparing voor je oren is vrij beperkt, waardoor bij veel mensen de oorkussens niet geheel over, maar deels òp de oren vallen. Iets dat bij wel meer over-ear-koptelefoons een ding is overigens.
Aan linker oorschelp vinden we de knoppen voor het in- en uitschakelen van de hoofdtelefoon zelf, het ‘basseffect’ en de noise cancelling. Ook de aansluitingen voor de koptelefoonkabel en de laadkabel (micro-USB) vinden we hier. Aan de rechter oorschelp vinden we de volumecontrole en skip/spoel/play/pauze-controle. De feedback van de volumeknoppen valt wat tegen. Het kan zijn dat het aan ons testmodel ligt, maar zeker aan de volume-plus-zijde van de knop is amper feedback te voelen.
De aansluiting voor de hoofdtelefoonaansluiting ligt wat verzonken in de body. Dit heeft als gevolg dat niet iedere 3,5 mm jackkabel zomaar past omdat de body van de plug er in de meeste gevallen voor zal zorgen dat de plug niet diep genoeg reikt.
Gebruik
De XB950N1 kan zowel bedraad, via de 3,5 mm jackkabel als via bluetooth gebruikt worden. Het pairen van de XB950N1 ging zonder enig probleem. Zowel via NFC als uiteraard via bluetooth werkt alles naar behoren. De muziek- en volumecontrols werken enkel via bluetooth. De basseffect-functie en noise cancelling werken zowel bedraad als draadloos.
De opgegeven accuduur betreft een flinke 22 uur met noise cancelling ingeschakeld. Het zal enigszins afhangen van het type gebruik, zoals het volume waarmee audio afgespeeld wordt, maar de XB950N1 lijkt de opgave gewoon te halen.
Het inschakelen van de bass effect en noise cancelling gaat met een druk op de betreffende knoppen. De hoofdtelefoon doet er ongeveer zes seconden over om het geluid langs deze functies om te schakelen. In deze zes seconden krijgt de gebruiker met een vrouwelijke stem “bas effect/noise cancelling off/on” te horen en vervolgens wordt de audio weer weergegeven. Tijdens het testen was dit een enigszins vervelend gegeven, maar voor de reguliere gebruiker zal het wellicht geen probleem zijn omdat de omschakeling niet zo vaak zal gebeuren als hier tijdens het testen. Is de gebruiker echter iemand die wèl schakelt tussen het bass effect aan of uit, bijvoorbeeld doordat deze een brede muzieksmaak heeft en bij het ene nummer wèl en het andere geen gebruik wil maken van deze feature, zou de onderbreking een punt van ergernis kunnen zijn. Afgevraagd kan worden of een indicatie zonder stemgeluid en enige investering in het sneller maken van de omschakeling, geen betere gebruikservaring opgeleverd had.
Op het effect van de bass effect gaan we in verderop in de review. De noise cancelling werkt redelijk, maar is weinig indrukwekkend voor de prijsklasse waar de XB950N1 in valt. Omgevingsgeluid wordt nooit echt weggefilterd in de mate dat de meeste storende bronnen dermate verminderd worden dat ze niet meer storend zijn. We kunnen de ervaring het beste omschrijven als dat omgevingsgeluid meer naar de achtergrond wordt geplaatst. Zeer constante lage geluiden (denk aan het geluid van een ventilator) worden aardig weggefilterd (verdwijnen in grote mate naar de achtergrond), maar andere geluiden in aanzienlijk mindere mate. Een oplossing voor krijgen van meer stilte om bijvoorbeeld je beter ergens op te kunnen concentreren, zal de noise cancellation implementatie van de XB950N1 niet zijn.
Sony Headphones Connect-app
De XB950N1 wordt ondersteund door de Sony Headphones Connect-app.
Deze stelt de gebruiker in staat om naast de noise cancelling aan en uit te zetten, de mate van ‘extra bass’ aan te passen en het geluidsprofiel aan te passen middels Sony’s Virtual Phones Technology.
Kort gezegd is dit Sony’s virtuele surroundtechnology voor hoofdtelefoons. De gebruiker heeft naast de standaard signatuur (‘Uit’) keus uit vier verschillende profielen (‘Arena’, ‘Club’, ‘Outdoor Stage’, ‘Concert Hall’). De profielen zijn alleen te gebruiken via de app. Dit betekent dus dat het praktisch gericht is op gebruik met mobiele audio wat in de meeste gevallen dus muziek zal zijn (je zou evt. een concert kunnen kijken op YouTube). De aparte geluidsprofielen kunnen we weinig meerwaarde toewijzen. We vragen ons af waarom er geen profielen zijn die gebaseerd zijn op verschillende muziekgenres.
In de app wordt verder een indicator aangegeven voor het batterijniveau en het gegeven dat er bluetoothverbinding is. De app werkt enkel via bluetooth; zonder verbinding wordt de hoofdtelefoon niet weergegeven in de app, dus de bluetoothverbindingsindicatie is eigenlijk overbodig. De gemaakte instellingen worden door de koptelefoon onthouden.
Geluid
De XB950N1 moet een hoofdtelefoon voor bassheads zijn, en op deze manier is de hoofdtelefoon ook benaderd.
Laten we eerst wat zeggen over de bass effect-functie, welke een van de voornaamste sellingpoints moet zijn van de XB950N1. Helaas zijn de gemaakte keuzes hieromtrent iets waar we een twijfelachtig oordeel over hebben. Waar we verwachtten dat dit effect puur de bas zou accentueren, blijkt dat het volledige laag overdreven wordt. Het midden en hoog valt gewoon volledig weg met de zwaarste instelling. De bas komt hiermee in de regel wel meer naar voren, maar het is niet zo dat deze dus overdreven wordt ten opzichte van het geluidsspectrum. Daarnaast vallen ook de overige lage tonen uiteraard meer op, waardoor als geluidssignatuur iets overblijft dat niet als positief beoordeeld kan worden bij de meeste muziekweergaves. Een zogenaamde bass-head (of iemand die op een bepaald moment gewoon wat meer bas wil) wil een hardere bas hebben, maar dit betekent niet dat je zomaar het laag omhoog drukt (of het mid en hoog wegdraait) en verder niets doet. Helaas is dit precies wat de bass-effect-functie op de XB950N1 doet.
Sterker nog, door de keus voor dit effect valt in bepaalde bass heavy nummers (bijv. Underworlds ‘Born Slippy’) het detail uit de bassweergave weg en klinkt de bass in veel gevallen dus juist minder ‘punchy’, omdat doordat het hele laag benadrukt wordt, de bas minder uitschiet. Er blijft dan een basweergave over die zowaar als saai omschreven kan worden.
Het gevolg voor een gebruiker met een brede muzieksmaak is dat met de bass effect-functie aan, door het wegvallen van alle detail uit het hoog en midden, dynamiek verdwijnt. De vocals zijn daar, en dat is het. Het laag is het enige dat nadrukkelijk overkomt. Onderdelen die naar voren moeten komen door een combinatie met hoge tonen (bijv. bas afgewisseld met pianowerk) verliezen hun effect.
Uiteraard worden deze nadelen minder zodra het bas effect met de Sony Headphones Connect-app teruggeschaald wordt. Maar de problemen waar de gebruiker tegenop loopt in de zwaarste instelling zegt wel iets over de aanpak van de bas effect-functie. Het komt per definitie met het verminderen van de hoge en midden tonen.
Met de bas effect-functie uitgeschakeld klinkt de XB950N1 best ok. We spreken nog steeds over een signatuur met een licht accent naar het laag. Als we de schaal van de eerder besproken app nemen, zal een meer neutraal signatuur ergens op twee of drie streepjes ten negatieve van het nul-punt liggen.
Is er een scenario waar de XB950N1 wél goed naar voren komt? Ja zeker. Voor de house genres lijkt de XB950N1 zeer geschikt; de bas effect-functie zorgt ervoor dat het beukwerk goed door komt en door de digitale opzet van het hoog en midden in dit genre is het ontbreken van bepaalde nuances niet echt een probleem.
Verder is het natuurlijk ook zo dat bepaalde mensen juist een voorkeur hebben voor een benadrukt laag, en standaard al de keuze maken voor het meer opendraaien van een sub en/of relevante equalizerinstellingen. Ook deze mensen hebben aan de XB950N1 een optie die ze erg zal bevallen.
Doelgroep voor de MDR-XB950N1
Wanneer je gewend bent met enige regelmaat met koptelefoons te testen en hier bepaalde keuzes in te maken, vorm je al snel een mening over wat de norm moet zijn, waarbij enige persoonlijk bias moeilijk te voorkomen is. Het gevolg is dat je dan keuzes maakt voor opties die dichter bij je voorkeuren liggen. Wanneer je dan een koptelefoon te horen krijgt die volledig uit de maat valt tegenover de opties die je normaal gesproken op hebt, ben je geneigd om te stellen dat dit dan een slechte optie zou moeten zijn.
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is het inspelen van koptelefoons weliswaar een ding in bepaalde gevallen, maar het is niet zo dat een heel signatuur verandert. Verder is het zeker niet iets dat voor deze prijsklasse relevant is. Het grootste verschil wordt gemaakt door het proces van gewenning waar we zelf doorheen gaan met ons gehoor, gedurende de tijd dat we een koptelefoon gebruiken.
Tijdens het schrijven van deze review moest uw reviewer zichzelf erop betrappen dat er inderdaad sprake was van het stellen van een norm die voor een optie als de XB950N1 onredelijk is.
De vooraf gestelde norm was dat de XB950N1 een goed gebalanceerde geluidsweergave moest hebben welke we graag gecombineerd zagen met alleen een zwaardere basweergave.
Echter, kijkend naar wat deze koptelefoon moet zijn is het dan wel zo logisch om deze norm aan te houden? Verder, hoe groot is de groep potentiële kopers die van een gebalanceerd signatuur houdt gecombineerd met een dikkere bas weergave? Redelijker is om gewoon aan te nemen en accepteren dat de XB950N1 een optie is voor mensen die juist het gehele laag benadrukt willen zien, puur omdat er vooral geluisterd wordt naar een bepaald type muziek welke beter door komt met een dergelijk signatuur.
Conclusie Sony MDR-XB950N1
Onderaan de streep komt de MDR-XB950N1 eruit als een redelijke koptelefoon voor zijn prijs. De optie om de benadrukking van de lage tonen te beïnvloeden met het in- en uitschakelen van de ‘extra bass’-functie en het variëren van de zwaarte via de app en de actieve noise cancelling-optie zijn leuke features. Er moet echter rekening gehouden worden met het gegeven dat de actieve noise cancelling niet gezien moet worden als een selling point; daar is deze simpelweg niet goed genoeg voor. De echte meerwaarde moet blijken uit de ‘extra bass’-functie en het is per persoon afhankelijk of dit je ding is. Hardstyle-liefhebbers varen er zeer waarschijnlijk wel bij. Liefhebbers van andere elektronische muziek, mits georiënteerd op het laag, eveneens. Voor andere bass-heavy muziek is het een kwestie van uitproberen. Er is duidelijk een groep welke een benadrukt laag prefereert, maar ook een groep die niet kan leven met een verminderde weergave van andere tonen waar per definitie sprake van is wanneer het extra bass-effect opgeschroefd wordt.