Velen van ons staren dagelijks urenlang naar een monitor, maar meestal staat deze niet optimaal afgesteld. Via verschillende kalibratiemethoden kun je een acceptabele instelling bereiken, maar idealiter gebruik je een tool als een meetspin. We hebben de afgelopen tijd met de meest recente versie van Datacolor’s Spyder gewerkt, waarmee het kalibreren an een scherm voor iedereen een zeer toegankelijk bezigheid wordt.
De Spyder hebben we al ingezet voor onze Agon AG276QZD2-review, maar de meetspin zelf bespraken we nog niet.
Datacolor bracht door de jaren heen verschillende iteraties van hun meetspin uit. Altijd met de naam ‘Spyder’ waar vervolgens toevoegingen achter kwamen als ‘X’, ‘Ultra’, ‘Pro’ en zelfs een combinatie ervan. Erg verwarrend. De nieuwste generatie heet gewoon ‘Spyder’ voor het basismodel en ‘SpyderPro’ voor het uitgebreidere model. Op zich simpel, maar met het oog op de vorige generaties toch een vreemde keus. Immers, een van de oudere opties heet ‘SpyderX2 Ultra’. Welke is dan beter? Op basis van de naam lastig te zeggen. Daarbij maakten ze in het verleden het verschil tussen de Pro en de Elite als de basis en de uitgebreidere versie, waar nu de Pro de uitgebreidere versie is. Ze hadden gewoon compleet moeten breken met deze naamconventie naar onze mening. Maar goed uiteindelijk gaat het voor deze review om het product.
Hoe dan ook, de adviesprijsstelling van de reguliere Spyder is op het moment (€190-) en de duurdere SpyderPro (€290,-). Het onderscheid zit in uitgebreidere kalibratie-opties, denk aan meer instellingen, gericht op videocontent, het kunnen vergelijken van verschillende profielen, projectorkalibratie, het kunnen meten van schermen met een helderheid van >450 nits en het matchen van schermen. Bovendien zijn de rapportages na het kalibreren aanzienlijk completer.
Een overzicht van de concrete verschillen:
| Eigenschap | Spyder | SpyderPro |
|---|---|---|
| Maximale helderheid De maximale helderheid (cd/m²) die de sensor kan meten. Biedt de mogelijkheid om ook zeer felle schermen tot 2.000 nits te kalibreren. |
~750 cd/m² | 2.000 cd/m² |
| Ondersteunde backlight-technologieën Schermtechnologieën die kunnen worden gekalibreerd, zoals OLED, Mini-LED, Apple XDR en diverse LED-varianten. |
OLED, Mini-LED, Apple XDR/Liquid Retina, Standaard CCFL, GB LED, Standaard LED, Wide-LED | High Brightness OLED, Mini-LED, Apple XDR/Liquid Retina, Standaard CCFL, GB LED, Standaard LED, Wide-LED |
| Gamma-instellingen Aantal verschillende gammacurves (de overgang van zwart naar wit) waaruit je kunt kiezen. |
5 | Onbeperkt |
| Witpunt-instellingen Keuze uit verschillende kleurtemperaturen (Kelvin) bij kalibreren. |
5 | Onbeperkt |
| Helderheidsinstellingen Verschillende helderheidsniveaus voor een optimale weergave. |
11 | Onbeperkt |
| Aantal te kalibreren schermen Hoeveel beeldschermen je met de software tegelijk kunt kalibreren. |
1 of meerdere aangesloten schermen | Onbeperkt (afhankelijk van computer) |
| USB-aansluiting Wordt geleverd met USB-A adapter (te gebruiken met USB-A en USB-C). |
Ja | Ja |
| Omgevingslichtmeting Meet het licht in de kamer voor een beter afgestemde kalibratie. |
Ja | Ja |
| Aanpassing aan kamerverlichting Past het schermprofiel automatisch aan bij veranderend omgevingslicht. |
Ja | Ja |
| Vergelijk meerdere profielen Toont meerdere kalibratieprofielen in één overzicht voor vergelijking van bijvoorbeeld de kleurweergave (gamut). |
Nee | Ja |
| Volledig scherm vergelijkingsmodus (SpyderProof™) Toont voor/na-afbeeldingen op volledig scherm om het effect van kalibratie te beoordelen. |
Ja | Ja |
| Colorimeter Meet kleurwaarden (zoals RGB) om prestaties van het scherm te analyseren. |
Nee | Ja |
| Softproofing & DevicePreview™ Laat zien hoe je afbeelding op andere apparaten of in print eruit zal zien, voordat je deze uploadt of afdrukt. |
Ja | Ja |
| Zij-aan-zij weergave (StudioMatch™) Vergelijkt en stemt meerdere schermen op elkaar af, ook bij verschillende types of leeftijden. |
Nee | Ja |
| Visuele fijnafstelling (SpyderTune™) Maakt het mogelijk om een tweede scherm visueel te matchen aan het hoofdscherm. |
Nee | Ja |
| Historie Bewaart kalibratiegegevens voor workflows en evaluatie. |
Nee | Ja |
| Video-kalibratie Bevat standaarden voor video naast foto; ideaal voor hybride workflows. |
Nee | Ja |
| High Brightness Calibration Ondersteunt zeer felle beeldschermen boven 450 nits (zoals voor buitengebruik). |
Nee | Ja |
| Projector-kalibratie Kalibreert projectors die aan je computer zijn aangesloten. |
Nee | Ja |
| Aangepaste presets/kalibratiedoelen Stel voorinstellingen in voor verschillende workflows en sla eigen kalibratiedoelen op. |
Nee | Ja |
| Gedetailleerde kalibratie-info Toont uitgebreide meetgegevens en resultaten van de kalibratie. |
Nee | Ja |
Kalibreren voor de maximale ervaring en prestaties
Iedereen zou de tijd moeten nemen om zijn of haar monitor te kalibreren. Werk je professioneel of als serieuze hobbyist met beeld en wil je dat de uiteindelijke output overeenkomt met wat je op de pc zag, dan is dit essentieel. Ook bij een nieuwe monitor wil je het uiterste eruit halen. De meeste mensen verkiezen natuurlijke kleuren (ondanks dat ze zich dit niet meteen beseffen) en kalibratie voorkomt oogvermoeidheid doordat veel monitoren standaard veel te blauw staan ingesteld (zie het probleem toegelicht in deze review). Niet iedereen bezit een kalibratiespin, maar zelfs met het blote oog en door instellingen van anderen over te nemen—bijvoorbeeld gedeeld op fora—maak je al flinke vooruitgang.
Uitpakken
De SpyderX is netjes verpakt in een stevig klein doosje met daarin de sensor en een softwarecode. Waarschijnlijk koppel je hem niet permanent aan één pc maar verhuist hij geregeld tussen verschillende systemen, bijvoorbeeld thuis en op kantoor; een luxere verpakking die tevens als reiskoffer dienstdoet was dus prettig geweest. Ondanks dat de huidige doos al zeer stevig is, zou je toch liever hebben dat een stapje extra gezet was, omdat de huidige oplossing uiteindelijk toch over komt als echt verpakkingsmateriaal.
Het is verder wat apart dat Datacolor ervoor kiest de activatiecode voor de software op de verpakking te plaatsen (aan de binnenzijde onder de meetspin). Raak je de verpakking kwijt of denk je er even niet aan en neem je de meetspin los mee, dan kun je er feitelijk niets mee als je bijvoorbeeld op een andere locatie de meetspin wil gebruiken.
In de verpakking vinden we naast de meetspin ook een USB-C-naar-USB-A adapter:
Ontwerp
Datacolor kiest al generaties lang voor hetzelfde ontwerp. Bovenop—of aan de voorzijde, afhankelijk van hoe je kijkt—zit een lichtsensor om het omgevingslicht te meten. Zo kalibreert een scherm naast een groot raam anders dan eentje in een donkere kelder. Het apparaat bestaat uit twee delen: het bovenste bevat de sensoren, het onderste dient als beschermkap en tegengewicht wanneer de spin over de monitor hangt.
Aan de zijkant bevindt zich een schroefdraad-opening voor montage op een statief om projectoren te meten. Aan de onderzijde (op het tegengewicht-deel) zien we een schuimen ring die ervoor zicht dat op een platte ondergrond de spin stabiel staat, wil je deze permanent ergens neerzetten om het omgevingslicht bij te houden.
De USB-kabel is helaas vrij kort met 160 cm; bij een desktop-pc onder een bureau zit je al op de limiet; voor onze tweede monitor was al een verlengkabel nodig en wanneer je gebruik maakt van een zit/sta-burau is het helemaal een kansloos verhaal. Datacolor raadt bovendien af om een USB-hub te gebruiken, dus de poort in je monitor is geen optie.
Demo kalibratie
Het kalibreerproces verloopt eigenlijk zoals het al jaren verloopt met de Spyder dus we pakken de oude video van de SpyderX er maar even bij:
In totaal kan het kalibreren binnen twee minuten gedaan worden wanneer je meteen weet welke keuzes je moet maken in de software. Sommige stappen zijn niet in de video te zien. Als de Spyder het omgevingslicht nog niet kent, vraagt de software om de sensor eerst op het bureau te leggen om de lichtmeting uit te voeren. Dit gaat meteen: de SpyderX registreert direct het licht. De sensor kan aangesloten blijven om continu het licht te volgen en zo het monitorprofiel dynamisch bij te stellen. Soms vraagt de software ook om de schermhelderheid of kleuren (rood, blauw, groen) handmatig aan te passen:
Demo schermanalyse:
(Ja, ons scherm is smerig; uw reviewer was al een tijd niet in de betreffende ruimte geweest. We filmen verder onder niet al te beste lichtomstandigheden, dus de scherpte valt eveneens tegen)
Tijdens de analyse wordt uiteraard alleen gemeten hoe je monitor presteert. Deels zie je dezelfde tests als tijdens de calibratie, maar je corrigeert niets en er wordt ook een uniformiteitstest uitgevoerd.
Gebruik / Software
Start je de SpyderPro-software, dan doorloop je achtereenvolgens de volgende schermen, waarvan de functies duidelijk blijken uit de screenshots. Is het scherm al volledig gekalibreerd, dan kun je kiezen voor her-kalibratie om tijd te besparen.
De kleurruimte-grafiek waarmee je prestaties van verschillende schermen vergelijkt is erg handig, evenals de voorbeeldafbeeldingen die het effect van de kalibratie tonen op alle aangesloten monitoren. Klik je op de helpfunctie dan krijg je een hulppagina op de website van Datacolor voor dat specifieke scherm:
Kom je er nog niet uit, dan is er rechtsonder een hulpfunctie om je probleem bij Datacolor neer te leggen. Misschien dat we de tekst liever offline en in het programma ingebouwd hadden gezien, zoals dit vroeger het geval was (de uitleg blijft immers hetzelfde, dus actualisatieproblemen zijn niet relevant in principe). We kunnen ons immers de nodige scenario’s indenken dat een te kalibreren scherm gebeurt op een PC die niet perse online is.
Metingen worden met overzichten als de onderstaande voorbeelden weergegeven (gaan niet allen over hetzelfde scherm).
De ervaring is in één woord uitstekend: nergens raak je de weg kwijt en elke vraag die je hebt is beschikbaar in de uitleg. Toch overstijgt Datacolor de markt hiermee niet; alle moderne meetspinnen zijn prettig in gebruik. Je kunt je dus afvragen wat de software extra onderscheidt.
Conclusie
Hoe goed monitoren ook zijn tegenwoordig, is het vooral belangrijk dat je weet wat in hoeverre het representeert wat je eruit krijgt als mediacreator. Om dit te weten is calibratie essentieel. De Spyder biedt een zeer prettige kalibratie-ervaring. De software is gebruiksvriendelijk, met uitgebreide instructies, en je weet altijd wat er van je verwacht wordt. De output is duidelijk en voor hen die de kennis missen is een uitgebreide hulpfunctie beschikbaar waarvoor je helaas wel onlinetoegang nodig hebt.
Het enige nadeel dat we hebben ervaren is de korte kabel. Een lengte van 160 cm zal voor een hoop setups simpelweg te kort zijn en we denken dat een hoop mensen hierom alsnog stiekem zullen kalibreren door gebruik te maken van een hub (wat door Datacolor afgeraden wordt) omdat niet iedereen een verleng-oplossing heeft liggen.